Vredespaleis

Carnegieplein 2, 2517 KJ, Den Haag

Het in 1913 geopende Vredespaleis is een wereldkruispunt van herinneringen aan vrede en recht. Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog investeerde de staalmagnaat Andrew Carnegie in duurzame internationale rechtsinstellingen.

“De man die rijk sterft, sterft in ongenade.”
_{– Andrew Carnegie}

Andrew Carnegie (1835-1919) kwam uit een verarmde weversfamilie. Als Schots-Amerikaans immigrant wist hij zich door zelfstudie op te werken tot staalmagnaat en multimiljonair. In zijn boek The Gospel of Wealth (Het evangelie van de rijkdom, 1889) ontvouwde hij een nieuwe visie op filantropie als investering in educatie. Zo financierde hij, naast scholen, concertzalen en andere instellingen, bijna 3000 bibliotheken. In 1903 schreef hij ook een cheque van 1,5 miljoen dollar uit voor de bouw van een ‘Tempel van de Vrede’ in Den Haag.

Het bezoekerscentrum bij de poort toont de motieven van de ‘Gift van Carnegie’ met filmbeelden van de openingsceremonie op 28 augustus 1913. De bezoeker krijgt vervolgens een beeld van de betekenis van het Permanent Hof van Arbitrage, het Permanent Hof van Internationale Justitie (opgericht in 1921, sinds 1945 het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties) en de reeks internationale instellingen waaraan Den Haag haar reputatie dankt als ‘Wereldhoofdstad van het Recht’ (voormalig VN Secretaris-Generaal Boutros Boutros-Ghali).

De bibliotheek van het Vredespaleis bevat de oudste en belangrijkste collecties over het internationaal recht en de idealen van wereldvrede. De nauw aan de gerechtshoven verbonden Haagse Academie voor Internationaal Recht (1923) is een wereldcentrum voor vredeseducatie. Jaarlijks nemen 600 studenten deel aan de zomercursussen. In de geest van Carnegie krijgen vooral jonge mannen en vrouwen uit ontwikkelingslanden hiertoe gelegenheid, mede dankzij particuliere sponsors. Hier raken toekomstige leiders vertrouwd met de procedures van vreedzame conflictoplossing en doen ze ervaring op met informele vredesdiplomatie.

Het Vredespaleis is genomineerd voor het Europees Erfgoedlabel van 2014 als een plaats van uitzonderlijke symbolische en educatieve waarde. Op het Carnegieplein zelf zien we de Wereld Vredesvlam en de Vredesbank (met opschriften in alle talen van de VN), naast het interreligieuze monument voor de Haagse slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog.

De Vredespaal en het bord van de Vrouwen Vredeswacht herinneren aan de beweging tegen kernwapens in de jaren ’80. Nog steeds vinden er regelmatig demonstraties plaats voor doelen van recht en vrede over de hele wereld