Mandela

Mandelaplein, 2572 HT, Den Haag

In deze multiculturele buurt verwijzen veel straatnamen nog naar het Nederlands-Afrikaanse verleden van de Apartheid. Op het Mandelaplein geeft de Islamitische basisschool Yunus Emre een voorbeeld van vredesopvoeding tegenover nieuwe etnische scheidslijnen.

“Opvoeding is het machtigste wapen dat je kunt gebruiken om de wereld te veranderen”
_{– Nelson Mandela (Nobel VredesPrijs 1993)}

De naam Transvaal herinnert aan de onafhankelijkheidsstrijd van de Zuid-Afrikaanse Boerenrepublieken Transvaal en Oranje-Vrijstaat. Direct na de Haagse Vredesconferentie werd de publieke opinie geschokt door het uitbreken van de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) en de invoering van concentratiekampen door de Britten (met gescheiden ‘blanke’ en ‘zwarte’ kampen). Een straatnaam als Paul Krugerplein was een eerbetoon aan de staatsman Paul Kruger (1825-1904) als president van de republiek Transvaal.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Kruger gezien als een grondlegger van het racistische Apartheidsstelsel in Zuid-Afrika. In de jaren ’90 veranderde de gemeente de naam Boerenplein in Mandelaplein, ter viering van de vreedzame afschaffing van de Apartheid. Mandela, die in 1993 de Nobelprijs voor de Vrede deelde met Frederik de Klerk, werd in 2012 geëerd met een standbeeld in de internationale zone (President Kennedylaan), als eerste president van een democratisch Zuid-Afrika.

Transvaal is nu een multiculturele buurt met 90% migranten uit meer dan honderd landen. Net als in andere grote steden blijven hier nieuwe etnische en religieuze scheidslijnen voelbaar, vooral in het onderwijs. In dit opzicht biedt de Islamitische basisschool aan het Mandelaplein een voorbeeld van geweldloze verandering. De naam verwijst naar de 13e-eeuwse volksdichter en filosoof Yunus Emre. Zijn nalatenschap van tolerantie en zelfkennis leeft in veel moslimgemeenschappen voort:

“Laat mij ontvangen wat ik behoef
Het best mogelijke
Is volmaakte vrede vinden.”

Uitgaande van de Islamitische grondwaarde van matiging wil de basisschool een ‘vreedzame school’ zijn voor kinderen van alle etnische en culturele gemeenschappen. In de praktijk ligt de prioriteit bij de gewone schoolvakken, vooral Nederlandse taal. Door te voldoen aan de hoogste normen wil de school de kinderen een betere toekomst bieden.

Vredesopvoeding heeft een vaste plaats in het onderwijs. Leerlingen worden getraind als conflictbemiddelaars om ruzies bij te leggen en pesterijen te voorkomen, ook buiten de klas. De school werkt samen met de naburige christelijke en openbare basisscholen in een gemeentelijk programma voor een brede educatieve zone in de buurt.