Gevers Deynootplein 30, 2586 CS, Den Haag
De suite van Bertha von Suttner is een blijvende bron van inspiratie voor vredesactivisten en betrokken diplomaten. Een plaats van bezinning over een eeuw van hoop, teleurstellingen en nieuwe initiatieven voor vrede en recht.
“Vaarwel, liefelijke stad van parken en tuinen! Dat deze plaats, waar het eerste internationale arbitragehof ontstond, een pelgrimsoord moge worden voor toekomstige generaties.”
– Bertha von Suttner
Baroness Bertha von Suttner (1843–1914) was de drijvende kracht achter de eerste internationale vredesbeweging. Haar bestseller “Die Waffen nieder (De wapens neer, 1889)” droeg bij tot mobilisatie van de wereldopinie onder de leus aan het slot: “Hulde aan de toekomst!”
Von Suttner kwam in 1894 voor het eerst naar Den Haag om, op uitnodiging van de Nederlandse regering, de vredesconferentie van de Inter-Parlementaire Unie in de Ridderzaal bij te wonen. In haar beleving werden de echte politieke resultaten behaald tijdens de diners en recepties, zoals in haar suite in het Kurhaus. Dankzij haar informele diplomatie kreeg het ontwapeningsinitiatief van tsaar Nicolaas II in 1898 een breed internationaal draagvlak.
“Naar de plaats waar vrede zal worden geboren!”, schreef ze over de Eerste Haagse Vredesconferentie in 1899 aan de zionistische voorman Theodor Herzl, als verslaggeefster van diens krant Die Welt. In haar Kurhaus-suite en haar salon in het vroegere Grand Hotel Central bracht ze pacifistische opinieleiders zoals Jan Bloch en William T. Stead in contact met ‘de kringen die nu eenmaal de macht in handen hebben’. Maar zelf verliet ze de conferentie voortijdig, teleurgesteld door de mislukte ontwapeningsbesprekingen: “Er is reden tot treurnis. Koud, koud zijn alle harten. Koud als de ijzige lucht, die door de rammelende ramen waait. Ik huiver.”
Deze ervaring maakte Von Suttner des te meer vastbesloten om ‘te volharden, volharden en te blijven volharden’. Haar overtuigingskracht motiveerde Alfred Nobel, voor wie ze in Parijs had gewerkt, om de vredesbeweging ook financieel te steunen. In 1905 ontving ze als eerste vrouw zelf de Nobelprijs voor de Vrede . Ook inspireerde ze Andrew Carnegie om het Vredespaleis te financieren. Op het eeuwfeest in 2013 werd ze opnieuw als eerste vrouw geëerd, dit maal met een borstbeeld in deze ‘Tempel van Vrede’.
Zoals Von Suttner hoopte is Den Haag nu een ‘pelgrimsoord voor toekomstige generaties’. Eén van haar opvolgers is Cora Weiss, oud-voorzitter van het Internationaal Vredesbureau (Nobelprijs voor de Vrede 1910). Op het eeuwfeest van de Eerste Haagse Vredesconferentie in 1999 zat Weiss het Hague Appeal for Peace voor, waarin meer dan 10.000 mensen zich verbonden aan een wereldwijde campagne voor vredeseducatie.